Geofysisch onderzoek
Geofysisch onderzoek is niets meer dan het registreren van contrastverschillen in de bodem. Dus kijken in de bodem zonder daadwerkelijk te graven!
De meetresultaten kunnen vervolgens gevisualiseerd worden en mede door het gebruik van andere informatiebronnen kunnen deze geïnterpreteerd worden.
De toepassing van geofysisch onderzoek is in vele werkvelden mogelijk, zoals archeologie, civiele techniek, explosieven-opsporing, geologie en ondergrondse infrastructuur. Met name op het gebied van archeologisch onderzoek, civieltechnisch obstakelonderzoek en opsporing ontplofbare oorlogsresten hebben wij veel ervaring.
Het succes van een geofysisch onderzoek hangt samen met een aantal factoren waaronder de belangrijkste hieronder zijn weergegeven:
- Heeft het gezochte voldoende contrast met zijn omgeving voor de te gebruiken techniek?
- Wat zijn de verstorende omgevingsfactoren (verkrijgen optimaal signal-to-noise ratio, dieptebereik etc.)?
- Welke resolutie (horizontaal-verticaal) is gewenst en is dit mogelijk?
De meest gebruikte geofysische meettechnieken, zijn de volgende:
- EMI-metingen (EMI)
- magnetometrie (MAG)
- grondradar (GPR)
Maar Saricon maakt ook gebruik van:
- weerstandsmetingen
- metaaldetectie
- UXO-scope
Op basis van ervaringen opgedaan afgelopen jaren proberen wij zoveel mogelijk een combinatie van technieken te gebruiken. Elke techniek heeft haar eigen voor-en nadelen en op deze wijze hopen wij eventuele nadelen op te heffen. Met name in de archeologie heeft deze methode haar succes al bewezen.
Combinatie meettechnieken (1+1=3!)
In veel gevallen heeft een combinatie van meettechnieken meerwaarde. De technische beperkingen van de ene techniek kan opgeheven worden door de andere techniek. Samen zijn ze dan complementair aan elkaar.
Vooral voor archeologische vraagstukken worden vaak combinaties van technieken ingezet, vandaar 1+ 1=3 !
Saricon heeft inmiddels haar sporen verdiend in de wereld van geofysisch onderzoek. Zij is lid van de ISAP (International Society of Archaeological Prospection) en de SIG BOGG (Special Interest Group GeoBusiness (https://www.geobusiness.nl/thema-s/sig-bogg) en heeft zitting in diverse SIKB-werkgroepen.
Tevens is Saricon medeontwerper geweest van de KAGO, een Beslis-Tool waarmee informatie over geofysische technieken en keuzemogelijkheden kan worden verkregen (https://www.geobusiness.nl/kago).
Wilt u meer weten over de inzet van geofysische technieken, neem dan contact met onze geofysisch specialist Ferry van den Oever.
Meettechnieken
EMI-metingen
Elektromagnetische Inductie (EMI) metingen zijn metingen die geleidingsverschillen in de bodem meten. Deze verschillen kunnen ontstaan door afwijkende bodemsoorten, maar ook door de aanwezigheid van funderingen of gevulde greppels/grachten.
De laatste tijd vindt er een opleving in het gebruik van EMI-technieken plaats, vooral in de archeologie. Verdere ontwikkeling van zowel hard- alsook software heeft het mogelijk gemaakt om relatief snel grote oppervlakten in te kunnen meten.
Magnetometrie
Een magnetometer (MAG) registreert de afwijkingen van het aardmagnetisch veld, veroorzaakt door ferro-houdende objecten zoals (vliegtuig-)bommen, gewapend beton (funderingen/ funderingspalen). Maar het is ook mogelijk subtielere archeologische resten op te sporen indien de magnetische eigenschappen voldoende afwijken van die van het aardmagnetisch veld.
Het kan hierbij gaan om muurwerk, uitbraaksleuven, ovens of concentraties baksteen. Ook kunnen structuren als kuilen, greppels, grachten zichtbaar worden indien deze (deels) zijn opgevuld met materiaal met magnetische eigenschappen.
Grondradar
Door het registreren van bepaalde reflectieverschillen kan met grondradar inzicht verkregen worden in de opbouw van de bodem en eventueel aanwezige ondergrondse structuren. Deze techniek kent een hoge resolutie, maar de verwerking en interpretatie vergt veel ervaring. Tevens is de bodemsoort sterk van invloed op het succes van de inzet van grondradar.
Metaaldetectie
Een metaaldetector is geschikt voor het detecteren zowel ferro als non-ferro objecten.
De werking van de metaaldetector berust op het EMI (electrisch magnetische inductie) principe. In de zend/ontvangspoel wordt een pulserend electrisch magnetisch veld opgewekt die metalen objecten in de bodem even magnetisch maken en door de ontvangstspoel geregistreerd worden.
Ook grotere metalen objecten zoals bommen, granaten en dergelijke zijn op te sporen in de grond en in ondiep water. De grote zoekspoel garandeert een zeer hoge diepte werking waardoor metaaldelen tot op een diepte van 1,8 meter te detecteren zijn.
Weerstandsmetingen
In sommige specifieke gevallen kunnen weerstandsmetingen een goed resultaat leveren.
Deze metingen geven de variatie in elektrische weerstand in de ondergrond weer. Hierbij worden elektroden in de grond geplaatst die een elektrische stroom genereren. Afhankelijk van de verstoringen in de ondergrond wordt de stroom beter of minder goed geleid. Deze lokale verschillen worden geregistreerd en geven een 2D-beeld/pseudo 3D-beeld van de ondergrond.
UXOscope
Saricon heeft in samenwerking met Brownline een manier ontwikkeld om ondergronds detectie naar ontplofbare oorlogsresten uit te voeren op zeer moeilijk bereikbare plekken: UXOscope. Denk hierbij aan detectie onder bebouwing of infrastructurele voorzieningen (wegen, waterwegen, spoorwegen). De UXOscope combineert een horizontale boring gelijktijdig met detectieonderzoek.
Alle werkzaamheden zijn in 2019 overgedragen naar Van den Herik.
Bekijk het filmpje of ga voor meer informatie op www.uxoscope.nl.
Onze geofysisch specialist geeft een kijkje in de ondergrond